Otwór Geotermalny IGH-1

Zastanawiacie się gdzie Termy Maltańskie wydobywają wodę termalną do swoich basenów? Oto miejsce odwiertu. Znajduje się nad Jeziorem Maltańskim w pobliżu samych Term. Woda wydobywana jest z głębokości ok 1300 m. 

Autor zdjęć: Krzysztof Szczotka

Rezerwat Archeologiczny Genius Loci

Rezerwat Archeologiczny Genius loci to placówka powstała na poznańskim Ostrowie Tumskim w 2012 r. Prezentuje doskonale zachowane umocnienia drewniano-ziemnych wałów grodu Mieszka I i Bolesława Chrobrego z X/XI w. oraz fundamenty muru otaczającego wyspę w początkach XVI wieku. W obiekcie zainstalowano szereg nowoczesnych rozwiązań, w tym dotykowe infokioski. Dodatkowo przygotowano dla zwiedzających film dokumentalny wyświetlany w technologii trójwymiarowej. Adres: ul. ks. Ignacego Posadzego 3


Opis: Strona internetowa Muzeum Archeologicznego w Poznaniu - http://www.muzarp.poznan.pl/dzialalnosc-naukowa/dzialy/rezerwat-archeologiczny-genius-loci/

zobacz na mapie położenie Geniu Loci

Autor zdjęć: Krzysztof Szczotka

Ostrówek / ulica Ostrówek (kiedyś najmniejsze miasto w I Rzeczypospolitej)

Dawne miasto, zlokalizowane pomiędzy Śródką, a Ostrowem Tumskim na terenie obecnego Poznania.Miasto ulokowano w 1444 z przywileju króla Władysława Warneńczyka. Wciśnięte było pomiędzy i tak niewielką Śródkę, a rzekę Cybinę, dopływ Warty, tuż przy Ostrowie Tumskim. Było to niegdyś najmniejsze miasto I Rzeczypospolitej, licząc zaledwie kilka domów i mając w różnych okresach swych dziejów od 100 do 200 mieszkańców. Targi odbywały się w sobotę. Zabudowa składała się z parterowych lub jednopiętrowych domów drewnianych i szachulcowych, która na przełomie XIX i XX wieku zaczęła ustępować okazałym kamienicom. Część z nich wyburzyli Niemcy w czasie II wojny światowej, część uległa zniszczeniu podczas walk o Poznań w 1945, a jeszcze inne zaniedbano w czasach PRL.W 1888 Ostrówek nawiedziła wielka powódź, która zalała cały teren dzielnicy. Do końca sierpnia 1939 poprzez Ostrówek kursowała linia tramwajowa nr 1 na Śródkę. W okresie międzywojennym ta część Poznania zasiedlona była przede wszystkim przez rzemieślników i robotników. Do czasów obecnych nie przetrwały żadne ślady ówczesnego założenia urbanistycznego, a jedyną pamiątką po miasteczku jest ulica Ostrówek, prowadząca z Mostu Jordana na Rynek Śródecki.

Otoczenie Śródki i Ostrówka jest obecnie przedmiotem działań rewitalizacyjnych władz miasta, z uwagi na wysoki stopień zaniedbań w okresie PRL. Zaniedbania te jednak pozwoliły zachować w tym rejonie unikatowy mikroklimat kulturowy, co jest istotne z punktu widzenia ciągłości kultury.

Bibliografia/tekst:

Wolna encyklopedia Wikipedia - bibliografia artykułu w encyklopedii

Włodzimierz Łęcki, Poznań – przewodnik po zabytkach i osobliwościach miasta dla przybyszów z dalszych i bliższych stron, wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2010, s. 60, ISBN 978-83-7506-466-7.

Praca zbiorowa, Poznań – przewodnik po zabytkach i historii, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2003, s. 58, ISBN 83-87847-92-5.

Praca zbiorowa, Poznań – spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2004, s. 173, ISBN 83-89525-07-0.

Poznań – atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań 2010, ISBN 978-83-7445-018-8.

Gra strategiczna "Re-wita Ostrówek" - o rewitalizacjiwww.poznan.pl (dostęp 23.12.2010)

spo, Wielka woda na Ostrówku, w: Głos Wielkopolski (Z teki Kota), wycinek niedatowany (około 1995)

Autor zdjęć: Krzysztof Szczotka

zobacz na mapie gdzie jest położona ul. Ostrówek

Kościół św. Jana Jerozolimskiego za Murami

Ul. Świętojańska 1. Pierwszy kościół w tym miejscu został wybudowany pod koniec XI w. pod wezwaniem Michała Archanioła . Jan Długosz w swoich Rocznikach podaje, że dokładnie 6 maja 1170 r. książę Mieszko III Stary i bp. Radwan założyli przy kościele św. Michała hospicjum dla wędrowców i pątników. W 1187 r. kościół i hospicjum Mieszko przekazał zakonowi joannitów, którzy zajmowali się pomocą podróżnym i to właśnie oni na przełomie XII i XIII w. wybudowali jednonawową świątynię romańską. Joannici przed 1288 r. zmienili patrona kościoła na św. Jana Jerozolimskiego (Jana Chrzciciela). Jednak jeszcze przez jakiś czas (co najmniej do roku 1360) równolegle używano starego wezwania. Określenie „za murami” odnosi się do położenia poza obrębem średniowiecznych fortyfikacji miejskich. Na przełomie XV i XVI w. kościół zostaje uszkodzony przez pożar. Podczas odbudowy został przebudowany i powiększony w stylu późnogotyckim. Za komandora Stanisława Dłuskiego dostawiono nawę boczną a w nawie głównej strop zastąpiony został sklepieniem, powstała również wieża, której budowę zakończono w 1512 r. Barokowa kaplica pw. Krzyża Świętego została dobudowana w 1736 r. dzięki wkładowi finansowemu komandora Michała Dąbrowskiego. W 1832 r. rząd pruski dokonał kasaty zakonu, a kościół przekazano diecezji która utworzyła tu parafię. Podczas II wojny światowej kościół został zamieniony na magazyn, a podczas walk w 1945 r. został uszkodzony. W fasadzie zachodniej znajduje się portal z romańskimi elementami kamiennymi. Prawa kolumna została zrekonstruowana w 1948 r. Wnętrza świątyni przykrywają gotyckie sklepienia gwiaździste. Kaplica została przykryta kopułą. Polichromię wnętrz wykonał w 1948 r. Stanisław Teisseyre (w prezbiterium ukazują czterech ewangelistów i aniołów), on także zaprojektował witraż z prezbiterium, który został wykonany przez Stanisława Powalisza. W ołtarzu głównym znajduje się malowany tryptyk gotycki z początku XVI w. W środkowym polu widać wizerunki Matki Boskiej z Dzieciątkiem, św. Jana Chrzciciela oraz św. Stanisława biskupa. Cennym zabytkiem jest też rzeźbiona chrzcielnica gotycka z piaskowca z 1522 r. Nad wejściem do przykrytej kopułą kaplicy umieszczony został krzyż maltański. W Kaplicy Świętego Krzyża znajduje się barokowy ołtarz z 1737 r. W jego centrum krucyfiks z połowy XVII wieku znajdujący się niegdyś przy drodze na Śródkę, a uważany za cudowny. Zazwyczaj zasłania go obraz Serca Jezusowego. Po bokach znajdują się figury Jana Chrzciciela i św. Stanisława biskupa. Nad obrazem Duch Święty i Oko Opatrzności, a w zwieńczeniu Archanioł Michał. W krypcie pod kaplicą pochowano m.in. jej fundatora oraz ostatniego komandora poznańskiego Andrzeja Miaskowskiego. Kościół jest prawdopodobnie najstarszą świątynią w Polsce wzniesioną z cegły. Na lewej stronie wejściu do kościoła (od strony ronda Śródka) są widoczne ślady gdzie zakonnicy ostrzyli na wmurowanym kamieniu swoje miecze. Przywrócenie w 1991 r. stosunków dyplomatycznych między Polską a Zakonem Kawalerów Maltańskich umożliwiło wznowienie działalności dawnym joannitom. Przy kościele znajduje się przychodnia onkologiczna „Pomoc Maltańska” prowadzona przez maltańską Fundację im. św. Jana Jerozolimskiego. W przychodni przyjmują lekarze różnych specjalności m.in. lekarz ginekolog, internista, kardiolog, onkolog, ortopeda, psychiatra, psycholog. Proboszczem parafii jest ks. Paweł Deskur.

zobacz na mapie

Bibliografia:

- "Poznań od A do Z", Wydawnictwo Kurpisz S. A., Poznań 1998, Wydanie I
- wolna encyklopedia Wikipedia - bibliografia artykułu w encyklopedii:
Franciszek Jaśkowiak, Włodzimierz Łęcki, Poznań i okolice. Przewodnik, Sport i Turystyka, Warszawa 1983, ISBN 83-217-2434-5.
Zbigniew Szymanowski, Marta Tomczyszyn, Poznań, Pascal, Bielsko-Biała 1999, ISBN 83-87696-24-2.
Jerzy Sobczak, Kościoły Poznania, Wydawnictwo Debiuty, Poznań 2006, ISBN 83-922466-4-0.

Autor zdjęć: Krzysztof Szczotka

 widok kościoła od strony ronda Śródka

 wejście do kościoła od strony ronda Śródka

 miejsce w którym zakonnicy ostrzyli swoje miecze

 wejście do kościoła od strony ul. Warszawskiej

 ołtarz główny

 kaplica pw. Krzyża Świętego - ołtarz

 budynki należące do parafii

 przychodnia onkologiczna

Komandoria

Park Tysiąclecia położony jest na Komandorii. Czym dokładnie ona jest? To niewielka dzielnica Poznania położona na wschód od Śródki, przy początku ul. Warszawskiej. We wczesnym średniowieczu wiodła tędy droga do Gniezna i Giecza, przy której powstał kościół św. Michała. Przy kościele tym Mieszko III założył przytułek dla chorych i pątników. W 1187 r. oddał osadę szpitalną joannitom. Joannici był to zakon rycerski założony w czasie wojen krzyżowych, którzy mieli za zadanie walczyć z islamem i sprawować opiekę nad chorymi pątnikami. Do czasów Napoleona Bonapartego główna ich siedziba znajdowała się na wyspie Malcie na Morzu Śródziemnym, stąd też zwano ich często Kawalerami Maltańskimi. Joannici wznieśli na terenie podpoznańskiej osady szpitalnej nowy kościół św. Jana Jerozolimskiego za Murami i siedzibę swojego przełożonego - komandora. Od tej właśnie nazwy wzięło się określenie osady i obecnej dzielnicy Komandorii. Natomiast wezwanie pierwszego kościoła przetrwało do dziś w nazwie ulicy św. Michała. W latach 1949-1955 powstało na Komandorii niewielkie osiedle mieszkaniowe. Nad Jeziorem Maltańskim w pobliżu kościoła św. Jana i Ronda Śródka znajduje się początkowa stacja kolejki dziecięcej, kursującej do nowego Ogrodu Zoologicznego z stylowym budynkiem, zbudowanym w 1998 r. Na przeciwległym skraju Komandorii, nad Jeziorem Maltańskim, wybudowano Poznańskie Zakłady Przemysłu Spirytusowego "Polmos" oraz park Tysiąclecia a na wschód od parku położony jest Hotel Orbis "Novotel". Przy ul. Warszawskiej wśród zabudowy willowej wznosi się kilka domów o specyficznej eklektycznej architekturze. Zostały one zbudowane w końcu lat osiemdziesiątych przez rodziny cygańskie.

Bibliografia/tekst: "Poznań od A do Z", Wydawnictwo Kurpisz S. A., Poznań 1998, Wydanie I

Autor zdjęć: Krzysztof Szczotka

zobacz Komandorię na mapie